Mehmed Meša Selimović, jedan od najistaknutijih književnika na prostoru bivše Jugoslavije, rođen je 26. aprila 1910. godine u Tuzli, u porodici koja je pripadala muslimanskoj tradiciji, ali s naglašenim intelektualnim i kulturnim interesima. Srednje obrazovanje završio je u rodnom gradu, a već 1930. godine upisuje Filozofski fakultet u Beogradu, gdje je studirao srpsko-hrvatski jezik i jugoslovensku književnost. Diplomirao je 1934. godine, a godinu kasnije započinje svoju profesorsku karijeru u Tuzli, predajući u Građanskoj školi, a zatim u Realnoj gimnaziji. Selimović je kroz svoju ranu profesorsku praksu stekao značajno pedagoško iskustvo, ali i razvijao afinitete prema književnosti koji su ga kasnije usmjerili ka pisanju.
Ključni događaj koji je obilježio Selimovićevo stvaralaštvo, ali i njegovu ličnost, bio je rat i tragičan gubitak brata Šefkije, koji je 1944. godine, kao pripadnik partizanskog pokreta, pogubljen zbog navodnog „političkog prestupa”. Taj trenutak postaje prekretnica u Selimovićevom životu, ostavljajući neizbrisiv pečat u njegovoj duši. Njegovo monumentalno djelo *Derviš i smrt* oslikava tu bol i unutrašnju borbu s temom smrti, oprosta, i potrage za smislom usred tragedije. Na mnogo načina, *Derviš i smrt* se može smatrati emotivnim spomenikom njegovom bratu, posebno jer kroz lik glavnog junaka Ahmeda Nurudina Meša istražuje univerzalne dileme moralne odgovornosti, osobnog iskupljenja, i krivice.
Selimovićeva ličnost, često povučena i duboko promišljena, oblikovana je i kroz njegov odnos s Daroslavom Božić, koja je poticala iz porodice generala Kraljevine Jugoslavije. Dara, kako ju je od milja zvao, postala je ne samo njegov životni saputnik već i inspiracija i moralna podrška u teškim trenucima. Njihova ljubav, iako često na meti osuda zbog njegove odluke da se razvede od prve supruge, bila je intenzivna i duboka. Meša je Daru nazivao „božjim darom”, što svjedoči o intenzivnom emotivnom povezivanju, koje je bilo pokretačka snaga njegovog stvaralaštva.
Selimović je, unatoč svom muslimanskom porijeklu, jasno iznio svoju nacionalnu pripadnost srpskoj književnosti, smatrajući je svojom. U jednom od svojih posljednjih tekstova izrazio je želju da bude zapamćen kao pisac srpske književnosti, čime je želio očuvati vezu s kulturnom tradicijom koja ga je inspirisala i u kojoj je pronašao svoje literarno utočište. Ova njegova odluka nerijetko je bila predmet rasprava, ali on je smatrao da je njegova identitetska pripadnost literarno izražena kroz srpski jezik i književnost.
Djelo *Tvrđava*, koje je objavio nakon uspjeha *Derviša i smrti*, donosi refleksiju o životu, ljubavi, patnji, i traženju smisla u svijetu koji često djeluje okrutno i nelogično. Tvrđava je, na mnogo načina, produžetak njegovih misli o prolaznosti, o neizvjesnostima egzistencije, i nadi u ljubav kao jedino utočište. Njegov čuveni citat iz *Tvrđave*: „Sve će proći. Ali, kakva je to utjeha? Proći će i radost, proći će i ljubav, proći će i život. Zar je nada u tome da sve prođe?” odražava univerzalnu ljudsku tugu pred prolaznošću svega što nam je važno.
Selimovićev stil pisanja karakterizira duboko psihološko portretisanje likova, složeni unutrašnji monolozi, i filozofska propitivanja osnovnih ljudskih vrijednosti. Njegova djela ostaju relevantna kroz vrijeme jer nude odgovore na pitanja koja prevazilaze istorijske i društvene kontekste, govoreći o prirodi čovjekove duše, krivici, oprostu, i potrazi za mirom.
Meša Selimović preminuo je 11. jula 1982. godine u Beogradu, mirno posmatrajući prenos finala Svjetskog fudbalskog prvenstva. Sahranjen je u Aleji zaslužnih građana, čime je ostavio trajni pečat u srpskoj kulturi i književnosti. Iako su postojale inicijative da njegovi posmrtni ostaci budu preneseni u Sarajevo, ta želja nikada nije realizovana, a njegov literarni duh i dalje živi kroz književnost koju je stvorio i kroz čitaoce koje inspiriše širom svijeta.
